ÖZNE
Dergisi Bahar 2019 Sayısı (30. Kitap) Yazı Çağrısı
Medeniyet Tasavvurları
Editör:
Prof. Dr. Hüseyin Gazi Topdemir
(Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi)
Çağrı
Metni
İnsanlığın
uygarlaşma serüveni çok büyük ölçüde farklı olanı veya kendisiyle benzeşmeyeni
tanıma gayretinin ve bu gayretini sürekli kılmasının bir sonucudur. Çünkü
tanıma gayreti farklı olanı ötekileştirmek yerine, farklılıkların anlamlı
olabileceğini ve olduğunu kavramayı öncelemek demektir. Bu önceleme aynı
zamanda benzerliklerin doğru bir şekilde farkına varılmasının da etkili
yoludur. Benzemeyeni ötekileştirmeden birlikte olma gayretinin ortadan kalktığı
veya kaldırıldığı andan itibaren ortaya çıkan durum uluslararasında ve medeniyetler arasında bir çatışma olarak kendini
göstermektedir. Bunun bir sonucu olarak da günümüzde iletişim araçlarının
sağladığı olanaklarla, yazılı ve görsel medya üzerinden çok daha yakıcı bir
biçimde duyumsadığımız ve duyumsamak zorunda kaldığımız vahşete tanık
olmaktayız. Evreni, doğayı ve insan başta olmak üzere her türlü canlı ve cansız
varlıkları hedef alan bu vahşet, olağanüstü insanlık dramlarının yaşanmasına,
doğaya ve doğal olana pervasızca müdahale etmeye, bireylerin bilişsel ve
bedensel yetileriyle elde ettikleri bütün kazanımlarını kaybetmelerine neden
olmaktadır. Bu süreç sonuçta her geçen gün şiddeti artan acımasız politik ve
maddi çıkar savaşlarının ve soy kırım raddesine varan etnik çatışmaların gün
yüzüne çıktığı negatif bir insanlık durumuna yol açmaktadır. Belki konunun daha
yakıcı yanı ise bu bütünüyle orman kanunlarının egemen olduğu, medeniyet dışı
veya uygarlaşamama hali olarak betimleyebileceğimiz bu türden insanlık
durumlarının sanki her geçen gün daha fazla kanıksanmakta olduğuna ilişkin
sezgilerimizdir. Bu bağlamda düşünüldüğünde negatif insanlık durumlarına
düşünsel temel bulma veya meşrulaştırma gayretinin de beraberce gündeme
getirilmesi ise tam anlamıyla bir bilişsel körleşmedir. Medeniyetler
Çatışması adlı çalışmasında Huntington’ın bu tarzda bir negatif insanlık
durumuna düşünce temeli yaratma gayreti henüz belleklerimizde bütün
canlılığıyla yer almaktadır. Entelektüel kültür tarihi bağlamında doğrulamanın
olanaklı olmadığı bu sipariş edilmiş düşünce örgüsü, aslında doğası gereği
felsefe-iktidar birlikteliğinin sonucunda üretilmişti. Başka bir deyişle,
benzer olmayanı anlamak yerine, ötekileştirmek isteyen egemen güçlerin
kendilerini kamuoyu nezdinde meşru kılmak için sipariş olarak verdikleri bir
kurgusal anlatımdı. Çünkü başta felsefe, sanat ve bilim olmak üzere, entelektüel
disiplinlerin tarihine ilişkin incelemeler, tam aksine ve açıkça insanlığın
ilerleme kaydettiği anların çatışmayla değil, bütünsel bir dayanışmayla
gerçekleştiğini ortaya koymaktadır.
Entelektüel medeniyet unsurları olarak betimlenen
bilim, felsefe ve sanat alanlarındaki bilişsel yürüyüşümüz devam edeceğine
göre, yukarıda söz konusu edilen doğaya müdahale ile doğal olanı aslından
uzaklaştıran, insanı haksız yere beslenme, barınma ve kültürel zorluklarla baş
etme mecburiyetinde bırakan gelişmelerin radikal bir biçimde irdelenmesinin
gerekliliği ortadadır. Bu sorunsalların yarattığı bilinçlenmenin ışığında,
ülkemizin felsefe, bilim ve sanat alanlarında ortaya konulmuş olan veya
konulacak olan çözüm önerilerinin görünür kılınmasını sağlamak, çeşitli yeni
çözüm önerilerinin geliştirilmesine fırsat tanımak için ÖZNE’nin Nisan 2019
sayısını Medeniyet Tasavvurları temasına ayrılmasını uygun bulduk. Ana temamız
“medeniyet nedir” sorusuna cevap aramak olmakla birlikte, aynı zamanda bu
yoldan medeniyetleri oluşturan kurucu unsurları ortaya koymak ve medeniyet
tasavvurlarının nasıl oluştuğu sorusuna da cevap bulmaktır. Bunun için de aşağıda
sıraladığımız başlıkları dikkate alan incelemelerin büyük önem taşıyacağını
düşünmekteyiz. Bu düşünceler doğrultusunda aşağıda yer alan başlıkları dikkate
alan sorgulayıcı yazılardan oluşan bir sayı oluşturmanın yerinde olacağına
karar verdik.
Bazı
Alt Başlıklar
Medeniyet
ve Bilgi: Medeniyet Yaratan Bilgi – Bilgiyi Üreten Medeniyet
Medeniyet
ve Almaşık Düşünebilmek: Olağana Farklı Bakabilmek
Medeniyet
ve Efsaneler: Medeniyet Efsaneleri – Efsane Medeniyetler
Medeniyet
ve Geçmiş: Geçmişi Yeniden Üretmek
Medeniyet
ve Değer: Medeniyeti Yaratan Değerler – Medeniyetin Yarattığı Değerler
Medeniyet
ve Kültürel Dayanışma: Sempati mi? Empati mi?
Medeniyet
ve Matematik: Doğayı Saymak ve Ölçmek
Medeniyet
ve Makine: Dakiklik ve Hız
Medeniyet
ve Dünya Görüşü: Klasik, Skolastik, Modern
Medeniyet
ve Derin Düşünce: Soyutlama ve İdealleştirme
Medeniyet
ve İnsan: Düşünce, Duygu, İnanç
Medeniyet
ve Etik: Bilişsel Bir Kural mı? Etik Bir Gereklilik mi?
Medeniyet
ve Dil: Söz Varlığı ve Medeniyet
Medeniyet
ve Yön: Doğu-Batı / Kuzey-Güney Olmaz mı?
Medeniyet
ve Varlık: Medeniyetin Ontolojisi
Medeniyet
ve Estetik: Medeniyetin Değiştirdiği Güzellikler
Medeniyet
ve Kent: Kent Medeniyetleri-Medenileşmiş Kentler
Medeniyet
ve Ötekileştirme: Diyalog Yerine Monolog
Medeniyet
ve Çatışma: Medeniyetler Arası Dayanışmanın Olanağı
Yazı Göndermek için son tarih: 15 Şubat 2019
Yazı
göndermek için adres:
