Cuma, Kasım 02, 2018

ÖZNE Dergisi Bahar 2019 Sayısı (30. Kitap) Yazı Çağrısı


ÖZNE Dergisi Bahar 2019 Sayısı (30. Kitap) Yazı Çağrısı

Medeniyet Tasavvurları

Editör: Prof. Dr. Hüseyin Gazi Topdemir
 (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi)


Çağrı Metni
İnsanlığın uygarlaşma serüveni çok büyük ölçüde farklı olanı veya kendisiyle benzeşmeyeni tanıma gayretinin ve bu gayretini sürekli kılmasının bir sonucudur. Çünkü tanıma gayreti farklı olanı ötekileştirmek yerine, farklılıkların anlamlı olabileceğini ve olduğunu kavramayı öncelemek demektir. Bu önceleme aynı zamanda benzerliklerin doğru bir şekilde farkına varılmasının da etkili yoludur. Benzemeyeni ötekileştirmeden birlikte olma gayretinin ortadan kalktığı veya kaldırıldığı andan itibaren ortaya çıkan durum uluslararasında ve medeniyetler arasında bir çatışma olarak kendini göstermektedir. Bunun bir sonucu olarak da günümüzde iletişim araçlarının sağladığı olanaklarla, yazılı ve görsel medya üzerinden çok daha yakıcı bir biçimde duyumsadığımız ve duyumsamak zorunda kaldığımız vahşete tanık olmaktayız. Evreni, doğayı ve insan başta olmak üzere her türlü canlı ve cansız varlıkları hedef alan bu vahşet, olağanüstü insanlık dramlarının yaşanmasına, doğaya ve doğal olana pervasızca müdahale etmeye, bireylerin bilişsel ve bedensel yetileriyle elde ettikleri bütün kazanımlarını kaybetmelerine neden olmaktadır. Bu süreç sonuçta her geçen gün şiddeti artan acımasız politik ve maddi çıkar savaşlarının ve soy kırım raddesine varan etnik çatışmaların gün yüzüne çıktığı negatif bir insanlık durumuna yol açmaktadır. Belki konunun daha yakıcı yanı ise bu bütünüyle orman kanunlarının egemen olduğu, medeniyet dışı veya uygarlaşamama hali olarak betimleyebileceğimiz bu türden insanlık durumlarının sanki her geçen gün daha fazla kanıksanmakta olduğuna ilişkin sezgilerimizdir. Bu bağlamda düşünüldüğünde negatif insanlık durumlarına düşünsel temel bulma veya meşrulaştırma gayretinin de beraberce gündeme getirilmesi ise tam anlamıyla bir bilişsel körleşmedir. Medeniyetler Çatışması adlı çalışmasında Huntington’ın bu tarzda bir negatif insanlık durumuna düşünce temeli yaratma gayreti henüz belleklerimizde bütün canlılığıyla yer almaktadır. Entelektüel kültür tarihi bağlamında doğrulamanın olanaklı olmadığı bu sipariş edilmiş düşünce örgüsü, aslında doğası gereği felsefe-iktidar birlikteliğinin sonucunda üretilmişti. Başka bir deyişle, benzer olmayanı anlamak yerine, ötekileştirmek isteyen egemen güçlerin kendilerini kamuoyu nezdinde meşru kılmak için sipariş olarak verdikleri bir kurgusal anlatımdı. Çünkü başta felsefe, sanat ve bilim olmak üzere, entelektüel disiplinlerin tarihine ilişkin incelemeler, tam aksine ve açıkça insanlığın ilerleme kaydettiği anların çatışmayla değil, bütünsel bir dayanışmayla gerçekleştiğini ortaya koymaktadır.

Entelektüel medeniyet unsurları olarak betimlenen bilim, felsefe ve sanat alanlarındaki bilişsel yürüyüşümüz devam edeceğine göre, yukarıda söz konusu edilen doğaya müdahale ile doğal olanı aslından uzaklaştıran, insanı haksız yere beslenme, barınma ve kültürel zorluklarla baş etme mecburiyetinde bırakan gelişmelerin radikal bir biçimde irdelenmesinin gerekliliği ortadadır. Bu sorunsalların yarattığı bilinçlenmenin ışığında, ülkemizin felsefe, bilim ve sanat alanlarında ortaya konulmuş olan veya konulacak olan çözüm önerilerinin görünür kılınmasını sağlamak, çeşitli yeni çözüm önerilerinin geliştirilmesine fırsat tanımak için ÖZNE’nin Nisan 2019 sayısını Medeniyet Tasavvurları temasına ayrılmasını uygun bulduk. Ana temamız “medeniyet nedir” sorusuna cevap aramak olmakla birlikte, aynı zamanda bu yoldan medeniyetleri oluşturan kurucu unsurları ortaya koymak ve medeniyet tasavvurlarının nasıl oluştuğu sorusuna da cevap bulmaktır. Bunun için de aşağıda sıraladığımız başlıkları dikkate alan incelemelerin büyük önem taşıyacağını düşünmekteyiz. Bu düşünceler doğrultusunda aşağıda yer alan başlıkları dikkate alan sorgulayıcı yazılardan oluşan bir sayı oluşturmanın yerinde olacağına karar verdik.


Bazı Alt Başlıklar
Medeniyet ve Bilgi: Medeniyet Yaratan Bilgi – Bilgiyi Üreten Medeniyet
Medeniyet ve Almaşık Düşünebilmek: Olağana Farklı Bakabilmek
Medeniyet ve Efsaneler: Medeniyet Efsaneleri – Efsane Medeniyetler
Medeniyet ve Geçmiş: Geçmişi Yeniden Üretmek
Medeniyet ve Değer: Medeniyeti Yaratan Değerler – Medeniyetin Yarattığı Değerler
Medeniyet ve Kültürel Dayanışma: Sempati mi? Empati mi?
Medeniyet ve Matematik: Doğayı Saymak ve Ölçmek
Medeniyet ve Makine: Dakiklik ve Hız
Medeniyet ve Dünya Görüşü: Klasik, Skolastik, Modern
Medeniyet ve Derin Düşünce: Soyutlama ve İdealleştirme
Medeniyet ve İnsan: Düşünce, Duygu, İnanç
Medeniyet ve Etik: Bilişsel Bir Kural mı? Etik Bir Gereklilik mi?
Medeniyet ve Dil: Söz Varlığı ve Medeniyet
Medeniyet ve Yön: Doğu-Batı / Kuzey-Güney Olmaz mı?
Medeniyet ve Varlık: Medeniyetin Ontolojisi
Medeniyet ve Estetik: Medeniyetin Değiştirdiği Güzellikler
Medeniyet ve Kent: Kent Medeniyetleri-Medenileşmiş Kentler
Medeniyet ve Ötekileştirme: Diyalog Yerine Monolog
Medeniyet ve Çatışma: Medeniyetler Arası Dayanışmanın Olanağı

Yazı Göndermek için son tarih: 15 Şubat 2019
Yazı göndermek için adres: